πορτοκαλιά αγρομετεωρολογικοί παράγοντεςΗ θερμοκρασία αέρα στα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, λεμονιά, μανταρινιά).

Όσον αναφορά τα εσπεριδοειδή, οι χαμηλές θερμοκρασίες του αέρα είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για την εξέλιξη των καλλιεργειών.  Οι χειμερινοί παγετοί είναι πιο πολύ σημαντικοί σε σχέση με τους ανοιξιάτικους διότι δημιουργούν συχνότερες ζημιές στα δέντρα. Τα εσπεριδοειδή δεν έχουν την δυνατότητα προσαρμογής και σκληραγώγησης στις χαμηλές θερμοκρασίες και για το λόγο αυτό νεκρώνονται σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός.  Οι πράσινοι ή ημιώριμοι καρποί της λεμονιάς και της πορτοκαλιάς παγώνουν στους -2,5ο C, ενώ οι ώριμοι καρποί και η νεαρή βλάστηση στους -2,8ο C.  Στους -4,5οC παγώνουν οι ώριμοι βλαστοί και οι παραγωγικοί οφθαλμοί και τελικά στους -10ο C ολόκληρα τα δένδρα της πορτοκαλιάς.

Η σειρά ανθεκτικότητας των διαφόρων ειδών εσπεριδοειδών στο κρύο είναι η εξής (από τα πιο ευαίσθητα είδη προς τα πιο ανθεκτικά):  κιτριά, λεμονιά, γκρέιπ φρουτ, πορτοκαλιά, μανταρινιά, κουμ-κουάτ , καθώς και το τρίπτερο (Είδος Πορτοκαλιάς) και η νεραντζιά ( ως υποκείμενα εμβολιασμού εσπεριδοειδών). 

Αντιθέτως, οι υψηλές θερμοκρασίες δεν δημιουργούν από μόνες τους συνήθως προβλήματα. Οι πιο πολλές ποικιλίες των εσπεριδοειδών ανέχονται τις σχετικά ψηλές θερμοκρασίες, αλλά οι απότομες αυξήσεις της θερμοκρασίας σε επίπεδα ψηλότερα των κανονικών, ή οι υπερβολικά ψηλές θερμοκρασίες, που συνοδεύονται από χαμηλή σχετική υγρασία, συνήθως δημιουργούν ζημιές.  Ευαισθησία παρουσιάζουν οι νεαροί καρποί και τα φύλλα των καλλιεργειών αυτών.  Έχει παρατηρηθεί κατά την άνοιξη, πριν ακόμα το έδαφος ζεσταθεί, ότι η απότομη αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα προκαλεί φυλλόπτωση, που συνοδεύεται και από ξηράνσεις βλαστών στα δέντρα, μετά από διάστημα δύο ή τριών μηνών.

Οι υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες κατά το καλοκαίρι, προκαλούν ζημιές στα εσπεριδοειδή υπό μορφή εγκαυμάτων του φλοιού, αφυδάτωσης της σάρκας, μείωση του μεγέθους του καρπού και αυξημένης κοκκοποιήσεως, σε καρπούς, που είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο. Έχει παρατηρηθεί εκδήλωση ζημιάς σε καρπούς πορτοκαλιάς, ποικιλίας Βαλέντσια, όταν η μέση θερμοκρασία του αέρα είχε φτάσει τους 42.5oC και η σχετική υγρασία ήταν 20%. Αντίθετα, δεν υπήρξε καμιά απολύτως ζημιά, όταν η μέση θερμοκρασία του αέρα ήταν 39.5oC, η θερμοκρασία στο κέντρο του καρπού 35oC και η σχετική υγρασία ήταν 30%.  Οι καρποί που σκιάζονταν, κατά τις περιόδους που επικρατούσαν επιζήμιες θερμοκρασίες, δεν έπαθαν καμιά απολύτως ζημιά.

Οι διάφορες ποικιλίες εσπεριδοειδών έχουν και διαφορετικό βαθμό αντοχής στις ψηλές θερμοκρασίες. Τα γκρέιπ φρουτ, οι λεμονιές, η πορτοκαλιά Βαλέντσια και πολλές ποικιλίες μανταρινιάς δίνουν ικανοποιητικές παραγωγές με υψηλές θερμοκρασίες. Η ομφαλοφόρος πορτοκαλιά Μέρλιν και η μανταρινιά Σατσούμα, αντιθέτως, σε υψηλές θερμοκρασίες κατά την περίοδο της άνθησης και καρπόδεσης των δέντρων, δίνουν χαμηλές παραγωγές.

Η επίδραση των απότομων υψηλών θερμοκρασιών μπορεί να περιοριστεί με την εφαρμογή συστήματος τεχνητής βροχής, που μπορεί να  μειώσει τη θερμοκρασία της φυτείας κατά 5-8oC.

λεμονιά αγρομετεωρολογικοί παράγοντεςΠώς επηρεάζει η θερμοκρασία εδάφους τα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά/ λεμονιά/ μανταρινιά).

Όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι κάτω από 13oC, οι ρίζες των εσπεριδοειδών δεν είναι ενεργώς λειτουργικές.  Λόγω της ταυτόχρονης υψηλής θερμοκρασίας του αέρα προκαλείται αυξημένη απώλεια νερού από τα δέντρα με τη διαπνοή η οποία είναι μεγαλύτερη από εκείνη που μπορεί να αναπληρώσει ένα μη ενεργό ριζικό σύστημα σε κρύο έδαφος.

Μια τέτοια κατάσταση όταν σημειωθεί κατά ή και αμέσως μετά την περίοδο της καρπόδεσης των εσπεριδοειδών, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές απώλειες στην παραγωγή. Αν μάλιστα η απότομη αύξηση της θερμοκρασίας είναι υπερβολικά υψηλή, τότε η παραγωγή μπορεί να καταστραφεί ολοσχερώς.  Η ζημιά είναι μεγαλύτερη όταν το έδαφος είναι ξηρό ή όταν η απότομη αύξηση των θερμοκρασιών συνοδεύεται κι από ξηρούς ανέμους, όπως συμβαίνει στις ημίξερες περιοχές.

Ακραίες τιμές της υγρασίας αέρα στην ανάπτυξη των εσπεριδοειδών (πορτοκαλιά/ λεμονιά/ μανταρινιά).

Η υγρασία του αέρα /ατμοσφαρική υγρασία παίζει κύριο ρόλο στην καλλιέργεια των εσπεριδοειδών.  Οι περιοχές που καλλιεργούνται συνήθως παρουσιάζουν έλλειψη ατμοσφαιρικής υγρασίας πράγμα που μπορεί να προκαλέσει μείωση της ανάπτυξης των καρπών, φυλλόπτωση και γενικότερα μείωση της παραγωγής.  Συνήθως η έλλειψη υγρασίας αντιμετωπίζεται με συστήματα άρδευσης που εγκαθίστανται μόνιμα στις φυτείες των εσπεριδοειδών.

Η υπερβολική ατμοσφαρική(?) υγρασία του περιβάλλοντος είναι σπάνιο φαινόμενο στις φυτείες εσπεριδοειδών, λόγω των νότιων ξηροθερμικών περιοχών στις οποίες ευδοκιμούν.  Σε περίπτωση υψηλών ποσοστών υγρασίας (>70%) στις φυτείες σε περίοδο ωρίμανσης των καρπών έχουν παρατηρηθεί προσβολές από μύκητες όπως φυτόφθορα ή πενικίλιο (όπου εκδηλώνεται μετασυλλεκτικά).  Επίσης, η λεμονιά στην περίοδο ανθοφορίας της, εάν επικρατούν συνθήκες υψηλής υγρασίας προσβάλλεται εύκολα από Βοτρύτη.

Πώς επηρεάζει η εδαφική υγρασία τα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά/ λεμονιά/ μανταρινιά).

Οι φυτείες εσπεριδοειδών έχουν συνήθως επαρκείς ποσότητες νερού λόγω του ότι αρδεύονται.  Σε περιπτώσεις όπου η επάρκεια του νερού περάσει το όριο κορεσμού για μεγάλο χρονικό διάστημα (Υγρασία <10cb), μπορεί να παρατηρηθούν φαινόμενα ασφυξίας, ξηράνσεις βλαστών ή βραχιόνων και ανωμαλία μεγέθους και σχήματος των καρπών κατά την περίοδο της ωρίμανσής τους.  Επίσης, μετά την αλλαγή του χρώματος των καρπών ενδέχεται να δημιουργηθούν σχασίματα στην επιδερμίδα τους.

Η έλλειψη εδαφικού νερού (>25cb) κατά την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών είναι περισσότερο επώδυνη.  Σε τέτοιες περιπτώσεις, επηρεάζεται η έκπτυξη της νεαρής βλάστησης, η αύξηση των ριζών, ο σχηματισμός και η ανάπτυξη των ανθοφόρων οφθαλμών. Επίσεις, προκαλεί ανθόπτωση, μείωση της καρπόδεσης και ανάπτυξης των καρπών και υποβάθμιση της ποιότητα των καρπών.

Αποτελέσματα της επίδρασης ισχυρών ανέμων στα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά/ λεμονιά/ μανταρινιά).

Οι άνεμοι μεγάλης εντάσεως, καθώς και οι ψυχροί άνεμοι μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στους δενδρώνες των εσπεριδοειδών.  Οι δυνατοί αυτοί άνεμοι συνήθως προκαλούν φυλλόπτωση, μείωση της βλάστησης, απώλεια καρπών καθώς και υποβάθμιση της ποιότητας αυτών.

Γενικές γεωργικές κατευθύνσεις ανά καλλιέργεια

Σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το meteo.gr

Newsletter meteofarm.gr
Καθημερινή ενημέρωση μέσω email για την πρόγνωση του καιρού στην περιοχή σας.