Το κριθάρι καλλιεργείται σε πολλές χώρες του κόσμου. Η μεγάλη εξάπλωσή του οφείλεται στο ότι το φυτό έχει μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα από όλα τα άλλα σιτηρά.
Στην Ελλάδα κατέχει την τρίτη θέση σε έκταση μετά το μαλακό και σκληρό σιτάρι. Η καλλιέργεια του κριθαριού γίνεται σε πολλές περιοχές της χώρας ακόμα και στα νησιά, με έκταση 1,5 εκ. στρέμματα.
Χρησιμοποιείται για την παραγωγή σπόρου, για χρήση σε τρόφιμα και στην κτηνοτροφία.
Καλλιέργεια και εδαφοκλιματικές συνθήκες κριθαριού
Η καλλιέργεια του κριθαριού επηρεάζεται αρκετά από τις εδαφοκλιματικές συνθήκες που επικρατούν κατά την ανάπτυξή του. Παρακάτω θα γίνει ανάλυση των παραγόντων αυτών.
Οι κλιματικές απαιτήσεις του κριθαριού
Το κριθάρι βλαστάνει σε θερμοκρασίες από 3-5 oC, με άριστη θερμοκρασία 28-30 oC. Ο σπόρος χρειάζεται χαμηλότερη σχετική υγρασία σε σχέση με το σιτάρι για να βλαστήσει.
Η βλαστητική ανάπτυξη ευνοείται από σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες (16-18 oC) ενώ η αναπαραγωγική του ανάπτυξη από υψηλότερες (25-35oC). Θερμοκρασίες κοντά στους 40 oC δημιουργούν προβλήματα τόσο στη βλαστητική όσο και την αναπαραγωγική ανάπτυξη του κριθαριού, που λόγω πρωιμότητας όμως αποφεύγονται. Η πρώτη ανάπτυξη των ριζών του λαιμού ξεκινά περίπου στην αρχή του αδελφώματος και συνεχίζεται μετά, ενώ οι μόνιμες ρίζες συνήθως περιορίζονται στα περισσότερο επιφανειακά στρώματα. Η πρώτη ανάπτυξη των φυταρίων παρουσιάζει ελαφρά κάμψη όταν εξαντληθούν τα αποθέματα αποθησαυριστικών υλικών του σπόρου. Το αδέλφωμα του κριθαριού είναι ιδιαίτερα έντονο με αποτέλεσμα μετά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης να ανταγωνίζεται επαρκώς τα ζιζάνια και τελικά να υπερισχύει.
Το κριθάρι παρουσιάζει αυξημένη ευαισθησία στις χαμηλές θερμοκρασίες και επομένως χρειάζεται προσοχή στην επιλογή του καταλληλότερου χρόνου σποράς ανάλογα με τις θερμοκρασίες του χειμώνα. Πάντως, υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις ποικιλίες ως προς την αντοχή τους στο ψύχος.
Το κριθάρι είναι φυτό μεγάλης ημέρας. Η διαφοροποίηση του στάχυ επιταχύνεται σημαντικά όταν η φωτοπερίοδος (διάρκεια ημέρας) αυξάνεται από τις 10 στις 15 ώρες. Υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ ποικιλιών ως προς τις απαιτήσεις σε φωτοπερίοδο, ενώ υπάρχουν και ποικιλίες κριθαριού που είναι αδιάφορες στη μεταβολή της φωτοπερίοδου.
Εδαφικές απαιτήσεις καλλιέργειας
Το κριθάρι ευδοκιμεί κυρίως σε πηλώδη και αργιλοπηλώδη, καλά στραγγιζόμενα εδάφη, λιγότερο γόνιμα σε σχέση με το σιτάρι. Επίσης, τα εδάφη για το κριθάρι είναι επιθυμητό να είναι ουδέτερα ή ελαφρώς όξινα, με pH από 6-7,5. Ακόμη η αλατότητα των εδαφών δεν επηρεάζει την ανάπτυξη του φυτού.
Απαιτήσεις σε άρδευση του κριθαριού
Είναι φυτό περισσότερο ανθεκτικό και παραγωγικό σε ξηροθερμικές συνθήκες. Οι ελάχιστες απαιτήσεις σε ύψος βροχής είναι 200-250 mm. Παρόλα αυτά υπερβολική ξηρασία κατά την ωρίμανση του σπόρου δημιουργεί, ατελώς ώριμους σπόρους με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο, με αποτέλεσμα τη χαμηλή ποιότητά του στη βυνοποίηση.
Εχθροί και ασθένειες κριθαριού
Οι κύριοι εχθροί που προσβάλλουν την καλλιέργεια του κριθαριού είναι οι εξής: Αγρότιδα και λιγότερο Σιδηροσκώληκας, και δευτερευόντως Αφίδες, Βρωμούσες, Κυκιδόμυγα, Ακρίδες, Θρίπας κ.α.
Οι κυριότερες ασθένειες του κριθαριού είναι οι εξής: Σεπτορίωση λιγότερο Σκωρίαση και Ωίδιο, και δευτερευόντως Ελμινθιοσπόριο, Ρυγχοσπόριο, Γυμνοί ή Καλυμμένοι άνθρακες κ.α.
Όλες οι προσβολές θα πρέπει να ελέγχονται από τους τοπικούς γεωπόνους και να γίνονται εφαρμογές σύμφωνα με τις οδηγίες τους και τα εγκεκριμένα σκευάσματα φυτοπροστασίας.